Ad Hoc ağ tamamen bağımsız olarak hareket eden bir grup kablosuz cihazdan oluşmaktadır. Bu cihazlara genel olarak düğüm adı verilir ve her düğüm bir yönlendirici (router) ve bir kullanıcıdan oluşuyormuş gibi düşünülebilir. Söz konusu düğümler herhangi bir merkezi cihaz olmadan kendi aralarında haberleşebilmektedir. Haberleşme işlemi tamamlandıktan sonra, düğümler hareket etmeye devam edebilir.
En basit şekliyle, düğümler birbirlerinin kablosuz iletim alanlarında olduklarında aralarında direkt olarak iletişim kurabilirler. Ancak, ad hoc ağlar birbirlerinin iletim alanında olan düğümler ile iletişim sağlamak yanında birbirinin iletim alanında olmayan düğümler ile de iletişim kurabilirler. Şekil’de, A ve C düğümleri B düğümünü ellerindeki paketleri aralarında iletebilmek için kullanırlar. Düğümler etrafındaki çemberler her düğüme ait iletim mesafesini gösterir. Her düğüm çember içinde kalan düğümler ile doğruda haberleşebilir. A düğümünün haberleşme alanında olmayan C düğümü ile doğrudan haberleşmesi mümkün değildir. Haberleşmeyi sağlayabilmek A düğümünün iletim alanında olan B düğümü üzerinden bilgi B düğümünün iletim alanında olan C düğümüne iletilir. Bu nedenle, ad hoc ağlar her düğümün bir potansiyel router ve potansiyel bir mobil olduğu ağlardır.


Ad Hoc ağların kullanım alanları:
• Askeri operasyonlarda: Uçaklar, tanklar ve hareket halindeki kadro iletişim sağlayabilir.
• Afet bölgesi kurtarma çalışmalarında: Mevcut iletişim yapısının çalışmadığı sel, deprem gibi kriz yönetiminde, ilk yardım durumlarında
• Ticari amaçlı: Sergilerde ya da satış sunumlarında iletişimi sağlamak için
• Toplantı veya konferanslarda: Katılanların etkileşimini sağlamak için (aynı fiziksel ortamın kullanıldığı varsayımı ile DSSS ya da FHSS)
• Yasal zorunluluk nedeniyle: Sabit bir altyapının kurulmasının yasal olarak mümkün olmadığı yerlerde

Ad-Hoc Ağların Özellikleri
1. Sınırlı kaynaklar
Tasarsız ağ bileşenlerinin sınırlı kaynakları yapılacak güvenlik çalışmalarını da sınırlamaktadır. [3]’de bu kısıtlar küçük bir merkezi işlem birimi (CPU), az bellek, kısıtlı bandgenişliği ve sınırlı batarya olarak özetlenmiştir.

• Küçük merkezi işlem birimi ve az bellek: İşlemcinin hesaplama gücü kısıtlı olduğundan karışık hesaplamalar yavaş yapılır.
• Kısıtlı bant genişliği: Tüm iletişim telsiz ortam üzerinden gerçekleşir. Band genişliği kısıtlı olduğundan sabit kanal ayırma yöntemleri yerine band genişliğini daha etkin kullanan, hız ve erişim gecikmesi bakımından hizmet kalitesi sağlayan dinamik kanal ayırma yöntemleri uygulanmalıdır.
• Sınırlı batarya: Batarya ömrünün sınırlı olması diğer telsiz sistemlerde olduğu gibi tasarsız ağlarda da dikkat edilmesi gereken bir unsurdur. Yol atamadaki güç tüketimi en aza indirilmeye çalışılmalıdır. Düğümler bu gücü ekonomik olarak tüketmek için alıcılarını periyodik olarak açarlar. Bu yüzden düğümlerin uyanık olduğu zamanı beklemek gerekebilir.


2. Dinamik topoloji değişikliği
Tasarsız ağlarda kayda değer sıklıkta topoloji değişiklikleri beklenir. Düğümler ağa istediği zaman katılır ve istediği zaman ağı terk eder. Bunun sonucu olarak sık sık yayınlanan güncelleme bilgileri ağ kaynaklarını meşgul eder. Bu değişiklikler ile ilgili bilginin geç gelmesi ise ağda yol atamada istikrarsızlığa sebep olur. Verimlilik (efficiency) ve yanıtlama (responsiveness) arasındaki dengeyi sağlamak oldukça zordur.
3. Kendiliğinden yapılanma
Bu özellik tasarsız ağlara özeldir ve diğer ağlardan ayırt edicidir. Ağın denetimi, yönetimi ve yol atama için merkezi bir otorite yoktur. Gezgin düğümlerin her biri gerektiğinde yol atama fonksiyonunu yerine getirirler. Gizli bilginin paylaşılması, anahtarların dağıtılması 3. şahıslara gerek duyulmadan da yapılabilir.
4. Geçici ağ hizmeti
Tasarsız ağlar belirli bir amacı yerine getirmek için geçici olarak kurulur. Bu amaç yerine getirildikten sonra kesilir. Sonuçta sadece belli bir zaman aralığında var olan geçici ağlar söz konusudur.
5. Kısa menzil
Tasarsız ağlarda iletimde genellikle kızılötesi ya da radyo frekansı kullanılmaktadır. Dolayısıyla iletim menzili kısadır. IrDA (Infrared Data Association), veri protokolünde 2 aygıt arasındaki iletim mesafesi 2 m olarak belirtilirken, düşük güçlü bileşenler ile bu aralık 20-30cm’e düşebilir.
Menzil uzaklığını arttırmak için paketler iletim aralığındaki komşu düğümlere gönderilir. Bu düğümler de hedefe ulaşana kadar paketleri ilerletirler. Tasarsız gezgin ağlar çok sekmeli ağlardır(multi-hop networks).

Konu ile ilgili bi kaç link
http://w3.antd.nist.gov/wahn_home.shtml
http://www.ietf.org/rfc/rfc2501.txt?number=2501



Gönderen: Tuğba Beşir