Portal nedir?
"Portal", pek çok içeriği bir arada bulunduran internet siteleri için kullanılmaya başlanmıştır. Internet portallerinde canlı haberler, söyleşi odaları, e-posta, alışveriş, çeşitli rehberler ve bunlar gibi bir çok etkinlik yer almaktadır.
Kurumsal yapılarda bilgiyi kolay bulunabilir ve yararlanılabilir hale getirmek ve bilgi kayıplarını yok etmek amacıyla son yıllarda kurumsal portal kavramı ön plana çıkmıştır. Bu kavram literatürde, iş portali, kurum bilgi portali, B2E (business to employee, işletmeden çalışana) gibi adlarla da anılmaktadır.

MyYahoo! Portali; haberler, spor, hava durumu ve finansal bilgilerin tek bir sayfada izlenebilmesi ve kişisel profillerin saklanarak, web sayfasının her açılışında kullanıcıya ilgi alanına yönelik en son bilgilerin verilmesi özellikleri sayesinde kullanıcıları kendisine
çekmiştir ve ilgiyle takip edilmektedir.

Internet portallerinin Web tüketicileri üzerindeki dönüştürücü etkisi gözlendikten kısa bir süre sonra kurumların iş gereksinimlerine yönelik portal uygulamaları gündeme gelmeye başlamıştır. "Kurumsal portal" uygulamalarının çalışanların iş yaşamlarındaki verimi inanılmaz boyutlara taşıyabileceği, işbirliğini kolaylaştırıp kurum içindeki sinerjiyi artırabileceği görülmüştür. Kurumsal portaller birer intranet görevini görmekle birlikte müşteriler, iş ortakları, satıcılar gibi dışarıya açılmak ve extranet ortamları yaratmak da mümkündür. Portal ler hem intranet hemde extranet olarak çalışabilirler.

Kurumsal portaller, web portallerinden farklı olarak kurumla ilişkili her türlü ve her kaynaktaki bilgiyi tek bir şemsiye altında birleştirmektedir. İlişkisel veri tabanlarında saklanan kayıtlar, kurumsal kaynak planlama paketlerindeki ve müşteri ilişkileri
uygulamalarındaki bilgiler, her tür yazı, ses ve resim gibi çeşitli veri formatlarına yalnızca web tarayıcı (browser) kullanılarak erişim müthiş bir esneklik sağlamaktadır.
Örneğin : Sosyal Güvenlik Kurumunun portali http://www.ssk.gov.tr/wps/portal bir çok ilişkili veriyi bir arada tutan ve bu veriler uzerinde sorgulama yapabilen bir portal dir.

Kurumsal portaller, içerik erişimini organize ederler, fakat verilerin hiçbirini bünyelerinde saklamazlar. Veriler her zaman ana kaynaklarında bulunurlar. Örneğin, belgeler belge yönetim sistemlerinde, çizimler CAD paketlerinde saklanırlar.

Kurumsal portaller ile en fazla yararın, hızlı büyüyen ve agresif yayılma stratejisi izleyen işletmelerde elde edildiği gözlenmiştir. Kurumsal portal sayesinde işletmelere yeni alınan elemanların çok kısa sürelerde etkin biçimde eğitilmesi mümkün olabilmektedir. Insan Kaynakları dokumanları, musterilerin veya uyelerin bilgilendirilmesi için hazırlanan uygulamacıklar ile erişim daha da kolaylaştırılır.

Kurumsal portaller, özellikle dağıtık yapıdaki ve çok sayıda çalışanı olan işletmeler için ortak bilgi ortamı oluşturular. Portaller çok farklı dilde yazılmış uygulamaları bile ortak bir dil ile konuşturabilmelidir. Böylece bilgi tekrarları en aza indirgenmiş olur.

Portal kurumsal anlamda bir framework tur. Bu framework sayfa olusturma, içerik barındırma ve goruntuleme ile çok kullanışlıdır. Hazır kullanan API ler ve Portlet ler ile entegre biçimde veriye ulaşımı sağlar. Bu özellikleri ile portal ler çok kısa sürede
üretilebilirler.

Portallerin bilgi amaçlı, müşteri odaklı, ürün odakli olabilirler. SSK portali bir bilgilendirme amaçlı portaldir.

IBM WebSphere Portal, Oracle portal, open source olarak Jboss portal ornek verilebilir.

Portlet nedir?

Portlet portal server lar uzerinde çalışan uygulamacıklardır. Bunlar
her portal de çalışabilmesi için bir standart getirilmiş ve JSR-168
(http://jcp.org/en/jsr/detail?id=168) , JSR-286
(http://jcp.org/en/jsr/detail?id=286 ) bu standart larin isimleri de
konulmuştur.

Portlet teknik anlamda Struts portlet, JSF (java server faces)
portleti olabilir. Bir cok tool ile portlet development yapilabilir.
Portlet sayfaların yayılımlarına (layout ) göre yerleştirilebilir ve
portlete verilen izinler ile kullanıcılara gösterilebilir.


Daha detayli portal incelemeleri için :
http://publib.boulder.ibm.com/infocenter/wpdoc/v6r0/index.jsp

IBM in WebSphere Portal
Oracle Oracle Portal
jBoss jBoss Portal
MS in SharePoint portal i ornek verilebilir. (Jsr Standartlarini ve
portlet yapisini desteklemez. Portlet yerine WebPart yapılandırılması
bulunmaktadır. )

Yazan: Kerem Kula