| Yazar |
|
levigonzales
aha bura
Kayıt: 21.02.2007 |
|
'dünyanın en zor bulmacası' adı verilen bulmaca da aslında bu karakterizasyondan ve smullyan'ın daha önce yarattığı başka bir bulmaca karakterinden esinlenmiş. bunda da, karakterler sorulduğunda 'evet' veya 'hayır' demek yerine kendi dillerinde 'da' ve 'ja' diyorlar. bunlardan hangisi evet hangisi hayır anlamına geliyor, onu bilmiyoruz.
ve evet, smullyan tarafından yaratılan ama bir başka ünlü amerikalı mantıkçı george boolos tarafından son haline getirilip mükemmelleştirilen bulmacayı artık aktarabilirim:
a, b ve c diyeceğimiz üç tanrı var, bunların isimleri gerçek, yalan ve rastgele. gerçek her zaman gerçeği söylüyor, yalan her zaman yalan, rastgele ise bazen gerçeği bazen yalanı söylüyor tamamen rastgele. üç tane evet-hayır sorusu sorarak ve her soruyu mutlaka tanrılardan tek bir tanesine yönelterek a, b ve c'nin hangisinin gerçek, hangisinin yalan ve hangisinin rastgele olduğunu bulmalısınız. bu tanrılar türkçe anlıyorlar ama kendi dillerinde konuşuyorlar sadece. o dilde de 'da' veya 'ja' diyorlar sorulara cevaben. bu kelimelerden hangisi 'evet' hangisi 'hayır' anlamına geliyor, bunu da bilmiyoruz.
bu bulmacaya 1996 yılında george boolos bazı açıklamalar getirmiş, onları da aktarıyorum:
-tanrılardan birine birden fazla soru sorulabilir, tabii o zaman başka bir tanrıya hiç soru sorulmamış olur.
-ikinci sorunun ne olduğu ve hangi tanrıya sorulacağı, ilk soruya verilecek cevaba bağlı olabilir. (elbette üçüncü soru için de bu geçerli.)
-rastgele'nin doğru mu yalan mı söylediği ve neye göre böyle yaptığı sorusu şuna benzetilebilir: beyninde bir parayla yazı tura atıyor ve mesela yazı geldikçe doğruyu, tura geldikçe yalanı söylüyor.
-rastgele, sorulan evet-hayır sorularına 'da' veya 'ja' diye cevap verecek.
***
ısmet berkan 03.06.07 radikal
|
|
|
| Yazar |
|
apocalyptica
eeeeee
Kayıt: 19.01.2006 |
|
Wiki'deki açıklamaya göre Boolos'un kendi çözümü: 
_____________________________
Boolos provided his solution in the same article in which he introduced the puzzle. Boolos states that the "first move is to find a God that you can be certain is not Random, and hence is either True or False".[2] There are many different questions that will achieve this result. One strategy is to use complicated logical connectives in your questions (either biconditionals or some equivalent construction).
Boolos' question was:
* Does 'da' mean yes if and only if you are True if and only if B is Random?[3]
Equivalently:
* Are an odd number of the following statements true: you are False, 'ja' means yes, B is Random?
The puzzle's solution can be simplified by using counterfactuals.[4][5] The key to this solution is that, for any yes/no question Q, asking either True or False the question
* If I asked you Q, would you say 'ja'?
results in the answer 'ja' if the truthful answer to Q is yes, and the answer 'da' if the truthful answer to Q is no. The reason this works can be seen by looking at the eight possible cases.
* Assume that 'ja' means yes and 'da' means no.
(i) True is asked and responds with 'ja'. Since he is telling the truth the truthful answer to Q is 'ja', which means yes.
(ii) True is asked and responds with 'da'. Since he is telling the truth the truthful answer to Q is 'da', which means no.
(iii) False is asked and responds with 'ja'. Since he is lying it follows that if you asked him Q he would instead answer 'da'. He would be lying, so the truthful answer to Q is 'ja', which means yes.
(iv) False is asked and responds with 'da'. Since he is lying it follows that if you asked him Q he would in fact answer 'ja'. He would be lying, so the truthful answer to Q is 'da', which means no.
* Assume 'ja' means no and 'da' means yes.
(v) True is asked and responds with 'ja'. Since he is telling the truth the truthful answer to Q is 'da', which means yes.
(vi) True is asked and responds with 'da'. Since he is telling the truth the truthful answer to Q is 'ja', which means no.
(vii) False is asked and responds with 'ja'. Since he is lying it follows that if you asked him Q he would in fact answer 'ja'. He would be lying, so the truthful answer to Q 'da', which means yes.
(viii) False is asked and responds with 'da'. Since he is lying it follows that if you asked him Q he would instead answer 'da'. He would be lying, so the truthful answer to Q is 'ja', which means no.
|
|
|
|
|
Del.icio.us
Digg
Facebook
Furl
Google
Blink
Simpy
Spurl
Y! MyWeb