| Yazar |
|
blackout
Kayıt: 11.12.2008 |
|
Merhaba,
Bugün masaüstü pc'de CPU fanının durduğunu fark ettim. Restart atınca tekrar devreye giriyor, Windows login ekranı gelince yine duruyor. Fakat BIOS'ta iken 15-20 dk beklememe rağmen fanın durduğunu görmedim. Neyse ki anakart üzerinde uyumlu bir tane daha fan connector'ı var, şimdilik onunla idare ediyorum. Bu fanın durma sebebi ne olabilir?
|
|
|
| Yazar |
|
xceo
Bingöl
Kayıt: 13.09.2007 |
|
merhabalar
genelde elektrik akımının yetersiz olması, fanın yağının yetersiz olmasından durabilir.
ilkin fanın üstündeki etiketi kaldırıp o kısımda bulunan yere makine yağı eklemen ve elinde fanı çevirip tam olarak yağı kavramasını sağlaman gerekir sonra takıp bir dene eğer olmazsa elektrik akımının yetersiz olduğunu düşünebiliriz buda kabloların hasar görmesi tarzı durumlardan kaynaklanabilir.
kolay gelsin
http://www.makosan.net
Bir deli bu aralar...
|
|
|
| Yazar |
|
akgulozkan
istanbul
Kayıt: 12.12.2006 |
|
blackout yazdi | | Merhaba,
Bugün masaüstü pc'de CPU fanının durduğunu fark ettim. Restart atınca tekrar devreye giriyor, Windows login ekranı gelince yine duruyor. Fakat BIOS'ta iken 15-20 dk beklememe rağmen fanın durduğunu görmedim. Neyse ki anakart üzerinde uyumlu bir tane daha fan connector'ı var, şimdilik onunla idare ediyorum. Bu fanın durma sebebi ne olabilir? |
dostum birden fazla nedeni olabilir.. (kendi yorumlarım)
1. Fan bağlantıları bozuktur. (ki bu ihtimali hemen eliyoruz. çünkü reset attığın zaman tekrar çalıştığını söylemişsin)
2. Tozlanmadan dolayı sürtünme kayıpları artmış dolayısı ile dönmesi için fazla güç harcıyor olabilir. 
3. Anakart üzerinde fan çıkışını kontrol eden birimlerin donanımsal olarak arızalanması olabilir.
4. Anakart üzerindeki o portu kontrol eden yazılımla ilgili sorun olabilir (çok düşük ihtimal.)
bana göre de büyük ihitimal tozlanmadan ötürü fazla güç harcıyor ve yüksek akım çekiyor. Anakart yazılımı bu port için belirli bir akım sınırlaması koydu ise fanı buna göre kapatacaktır. Neden windows ekranına geldiğinde kapandığı konusu da yine aynı nedenle olabilir.(yorum) İşletim sistemi açılışı esnasında işlemcinin yoğun çalışması ısınmayı artıracaktır. Isınmanın artması (eğer fan kontrol yazılımında tanımlı ise -bios ) fanın dönme hızını artırmak için gerilimi artıracak dolayısı ile akım çekme kapasitesini de artıracaktı. Akım sınırlaması nedeni ile anakart fanı yine kapatacaktır. Dolayısı ile "xceo" arkadaşın dediği gibi ya fanı değiştir ya da temizle yağla filan :).
edit: anakartlarda fan hız kontrolü pwm ile yapılıyormuş. Dolayısı ile gerilimin artması demek gerilimin tepe değerinin artması değil, sıklığının (süresinin) artması olarak alınmalıdır. Toplamda (integral hesabı) üzerine düşen gerilim miktarı artmış olacaktır, bu da çekilen akımın artması anlamına gelir. (motorda indüklenen ters emk=Kf.Qm Qm--> açısal hıza bağlı değer. Kf motor sargılari ile ilgili sabit.)
|
|
|
| Yazar |
|
kellad
istanbul
Kayıt: 21.01.2006 |
|
Duruyor mu yoksa sadece yavaşlayıp sesi mi kesiliyor?
Bilgisayar açılırken fan son güç çalışır bir süre sonra işlemci soğuksa yavaşlar hatta durabilir. İşlemci ısındıkça hızlanır.
Fanı sabit 12V veren bir prize takarsan hep son hızda çalışacaktır. Ama o zaman ömrü kısa olur, çok ses yapar ve çok elektrik harcanır.
Güç eksikliğinden yada zorlanmadan olduğunu sanmıyorum. Öyle olsa bir süre sonra işlemci ısınıp fana yine son güç geldiğinde yine ilk baştaki gibi çalışır. Zorlandığından işlemciyi soğutamaz ve sürekli yavaş ama gürültülü çalışmaya devam eder. O zaman da fanı değiştirme vakti gelmiş demektir.
Ayrıca bazı bioslar ayar ekranındayken güvenlik amaçlı fanı son hız çalıştır.
Decompiling the code of universe.
Listening the cosmic background radiation.
Swimming in Inter Stellar Medium.
|
|
|
| Yazar |
|
akgulozkan
istanbul
Kayıt: 12.12.2006 |
|
kellad yazdi
| | | Duruyor mu yoksa sadece yavaşlayıp sesi mi kesiliyor? |
- durduğunu söylüyor.. yani gerçek anlamda durmak..
| | | Bilgisayar açılırken fan son güç çalışır bir süre sonra işlemci soğuksa yavaşlar hatta durabilir. |
- böyle bir şart yok. BIOS yazılımına anakart marka ve modeline göre değişir.
| | | Fanı sabit 12V veren bir prize takarsan hep son hızda çalışacaktır. Ama o zaman ömrü kısa olur, çok ses yapar ve çok elektrik harcanır. |
- Katılıyorum. Fakat söylediğin biçimde gerilim eğrisi düz bir çizgi biçiminde bildiğimiz dc gerilim iken anakart fan hızını (emin olmamakla beraber) PWM şeklinde darbe genişliklerine göre ayarlıyor. Yani sürekli düz bir çizgi değil, darbe genişliği (width) değişebilen kare dalgalar ile..
| | | Güç eksikliğinden yada zorlanmadan olduğunu sanmıyorum. Öyle olsa bir süre sonra işlemci ısınıp fana yine son güç geldiğinde yine ilk baştaki gibi çalışır. Zorlandığından işlemciyi soğutamaz ve sürekli yavaş ama gürültülü çalışmaya devam eder. |
- Sorun güç eksikliği değil. Akım kontrolü. Şöyle bir yorum da yapılabilir. Eğer zorlandığından dolayı fazla güç çekiyor bu da kontrollü biçimde kapatılıyorsa ilk kalkış anında da aynı sorundan ötürü çalışmaması gerekirdi. Çünkü kalkış anında da max. akım çekilir. (max hız olmasa bile max. akım çekilir. Bu kavramlar ayrı şeyler) . Eğer bunu ifade etmeye çalıştıysan katılıyorum.. 
|
|
|
| Yazar |
|
reccae
istanbul
banlandı
Kayıt: 15.02.2006 |
|
dediklerine göre yazılımsal görünüyor. speedfan veya benzeri bir program ile fan hızını değiştirmeyi denedin mi ?
| | | (max hız olmasa bile max. akım çekilir. Bu kavramlar ayrı şeyler) |
kalkınma sırasında normalin 9 katı kadar akım çekebiliyormuş elektrik motorları 
insa ettigim binanin cimentosu kelâm
|
|
|
| Yazar |
|
blackout
Kayıt: 11.12.2008 |
|
Yorumlar için teşekkürler. Fanı anakart üzerindeki bir başka 4 pinli connector'a (SYS_FAN2) bağladığımdan beri 12 saati aşkındır bir durma olmadı. Sadece CPU_FAN için durma söz konusu. İşlemci soğukluğundan ötürü durduğunu düşünmüyorum çünkü fanın durduğunu işlemci sıcaklığının durduk yere artması sonucu fark ettim. CPU_FAN smart modda fan hızı genellikle 750-1100 rpm arasında geziniyordu. SYS_FAN2'de değer 750 rpm'de sabit ve işlemci de gayet soğuk. Fan normal üstü güç harcadığı için 1100 rpm değerlerinde sistem otomatik olarak elektriğini kesiyor olabilir. Umarım sorun fandadır yoksa anakart ile uğraşmak eziyet olacak.
|
|
|
| Yazar |
|
ceyhun
Amasya
Kayıt: 09.11.2006 |
|
Benimde fan durma problemim vardi.Anakartin power saving ozelliginden dolayi fani durduruyordu, islemci sicakligina gore hiz ayarliyordu ve fani durdurduktan sonra islemci isininca tekrar hizlandiramiyordu.Biostan o ozelligi iptal ettim.Fan sabit hizda ve daha hizli donmeye basladi biraz sesi artti sadece.Boyle bir problemin olabilir.
|
|
|
| Yazar |
|
akgulozkan
istanbul
Kayıt: 12.12.2006 |
|
blackout yazdi | | | CPU_FAN smart modda fan hızı genellikle 750-1100 rpm arasında geziniyordu. SYS_FAN2'de değer 750 rpm'de sabit ve işlemci de gayet soğuk. Fan normal üstü güç harcadığı için 1100 rpm değerlerinde sistem otomatik olarak elektriğini kesiyor olabilir. Umarım sorun fandadır yoksa anakart ile uğraşmak eziyet olacak. |
CPU_FAN da takılı iken anakart işlemci sıcaklığına göre hız ayarlaması yapar ve söylediğin gibi rpm değerleri değişkendir. Eğer fanın verimi düştü ise motorun ürettiği ters emk değeri de düşecektir. Motorun ürettiği ters emk'nın düşmesi ve giriş gerilim değerinin (pwm de olsa integral alındığı için toplam gerilimin artacağını söylemiştim) artmasına nedeni ile fanın çektiği akım değeri normal sınırların üzerine çıkacaktır. Bu durumda anakart akım kontrolü nedeni ile fanı kapatacaktır.
--> emk=Kf.Qm formülü emk değerinin açısal hız ile doğru orantılı olduğunu gösteriyor. Eğer fanın verimi düşük ise sürtünme kayıpları nedeni ile asla istenen (1100 rpm'e) ulaşmayacaktır. Rpm tam anlamıyla Qm ifadesidir. (birimleri hesaba katmazsak) Rpm in düşük olması Qm in düşük olması dolayısı ile indüklenen emk'nın düşük olması demektir. Giriş geriliminin artmasına karşılık motorda indüklenen gerilimin artmaması nedeni ile devreden beklenenden daha fazla akım çekilecektir. (Fanı elinizle tuttuğunuzu düşünün). Bu durumda anakart giriş gerilimini kesecektir. Bu kontrol bir geri besleme devresi ile de yapılmış olabilir. Eğer bu devrede sorun oldu ise fanla ilgili değildir. Eğer anakart işlemcisi ile doğrudan kontrol ediliyorsa büyük ihtimal fanda sorun vardır. SYS_FAN2 de sabit rpm ile sağlıklı çalışması 2 ihtimali akla getiriyor.
1- Sorun fan'da ve daha önce dediğimiz gibi verimi düşük..
2- Sorun fan hızını kontrol eden geri besleme devresinde (eğer varsa) - anakart üreticilerine sormak lazım nasıl kontrol edildiğini
|
|
|
| Yazar |
|
blackout
Kayıt: 11.12.2008 |
|
ceyhun yazdi | | | Benimde fan durma problemim vardi.Anakartin power saving ozelliginden dolayi fani durduruyordu, islemci sicakligina gore hiz ayarliyordu ve fani durdurduktan sonra islemci isininca tekrar hizlandiramiyordu.Biostan o ozelligi iptal ettim.Fan sabit hizda ve daha hizli donmeye basladi biraz sesi artti sadece.Boyle bir problemin olabilir. |
Bunu denemek aklıma gelmişti ama henüz el atmaya fırsat bulamadım. Fanda sorun varsa zaten geçici bir çözüm olacaktır (aynen şu an SYS_FAN2 connector'ını kullnıyor olmam gibi)
akgulozkan yazdi | | .....
1- Sorun fan'da ve daha önce dediğimiz gibi verimi düşük..
2- Sorun fan hızını kontrol eden geri besleme devresinde (eğer varsa) - anakart üreticilerine sormak lazım nasıl kontrol edildiğini |
Teknik detaylar için teşekkürler.
Electronic Circuits dersinden geçebilmek için bana faydalı olacaklarını ümit ediyorum. 
Geri besleme devresinin hasar görmesi bence düşük ihtimal. Belki bir toz parçası ayaklar arasında elektrik atlamasına neden olmuş olabilir ama içeride (power hariç) toplam 6 tane fan olunca o hava akımının içinde tozların devre kısmında sabit kalması çok büyük şanssızlık olur herhalde. Stok fan olmasına rağmen bu fanı seviyorum, gayet sessiz çalışıyor ve iyi soğutuyor. Bir de geçen gün kasada temizlik yaparken CPU fanının iç tarafında pek dikkat etmedim; belki o kısma sürtünme katsayısını arttıracak kadar toz birikmiş olabilir. İlk önce fanı söküp iyice temizlemeyi düşünüyorum.
|
|
|
|
|
-
 Del.icio.us
-
 Digg
-
 Facebook
-
 Furl
-
 Google
-
 Blink
-
 Simpy
-
 Spurl
-
 Y! MyWeb
|
|
| | | | | | |
